Zeventig jaar geleden, op 16 juli 1951, deed koning Leopold III troonsafstand ten voordele van zijn zoon, prins Boudewijn. Het Journal de la Question royale van Jacques Pirenne, de secretaris van de koning, wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief en is sinds kort online raadpleegbaar.
In het archief van de Commissie voor de burgerlijke verpleeghuizen van Luik (1481-1937), zopas geïnventariseerd, zitten enkele opmerkelijke stukken, zoals het verslag van een bezoek aan een tehuis in Luik waar de bewoners klaagden dat hun bier werd aangelengd met water.
In 1889 verliet Sally Kappel Duitsland en vestigde zich in de Grand Rue in Bergen, waar hij een handel in hoeden, handschoenen en korsetten opende. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, baarde zijn Duitse nationaliteit hem zorgen. Hij vroeg om uit zijn Duitse nationaliteit ontzet te worden en werd staatloos. Zijn zoon Yvon Kappel, geboren in Bergen in 1906, verkreeg de Belgische nationaliteit in 1938. Hij werd echter op 5 oktober 1942 bij hem thuis in Bergen gearresteerd "om raciale redenen en zijn anti-Duitse gevoelens" en vervolgens gedeporteerd. Pierre-Jean Niebes, archivaris in het Rijksarchief Bergen, vertelt ons over het tragische lot van de familie Kappel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden 41 inwoners van Bergen van Joodse afkomst naar Duitsland gedeporteerd.
Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Belgische vrouwen aan het politieke leven mochten beginnen deelnemen. Om deze verjaardag te herdenken, heeft Bpost een postzegel uitgegeven over het vrouwenkiesrecht bij gemeenteraadsverkiezingen en meer bepaald over Marie Janson. Verkozen in Sint-Gillis na de gemeenteraadsverkiezingen van 24 april 1921 werd zij in november 1921 de eerste vrouwelijke gecoöpteerd senator. Het Cegesoma werkte mee aan de uitgifte van deze postzegel.
Het Rijksarchief Namen heeft onlangs een uitzonderlijk document teruggekregen dat in 2020 te koop werd aangeboden door een belangrijk veilinghuis in Parijs. Het gaat om een waardevol perkament van keizer Boudewijn II van Constantinopel, die ook graaf van Namen was. Het document uit 1240 draagt een Byzantijnse handtekening in vermiljoenrood en is gedateerd in Griekse letters.
Op 23 juni 1946 ondertekenden Italië en België een akkoord om mijnwerkers naar België te sturen in ruil voor steenkool. Het Algemeen Rijksarchief bewaart in het archief van de Vreemdelingenpolitie talrijke dossiers over Italianen die hun geboortedorp verlieten op zoek naar een beter bestaan. Ook in de gemeentearchieven die verschillende vestigingen van het Rijksarchief bewaren, vind je stukken in verband met Italiaanse immigratie. Onder meer in Bergen en Luik bewaart het Rijksarchief ook nog archief van de steenkoolbedrijven.
Wat weten we over het dagelijks leven van de soldaten van keizer Napoleon Bonaparte? Over hun angst voor de strijd, hun lijden tijdens de veldtochten, de moeilijkheden die ze dagelijks ondervonden? De integrale transcriptie die de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis heeft gemaakt van het dagboek van de veldtochten van wachtmeester Jean Gheerbrant van het 10e huzarenregiment biedt verheldering.
De Universiteit Antwerpen heeft haar collectie bedrijfsarchieven, bijeengebracht door het voormalige Centrum voor Bedrijfsgeschiedenis (CBG), aan het Rijksarchief geschonken. De meer dan 350 strekkende meter archief werd intussen overgebracht naar het Rijksarchief Beveren, dat zo zijn leidende positie als bewaarplaats van bedrijfsarchivalia in Vlaanderen versterkt.
De Duitse inval van mei 1940 ontwrichtte de voedselbevoorrading in België. De controle op de bevoorrading en rantsoenering werd in de zomer van 1941 toevertrouwd aan een Bestuur der Controlediensten. De inventaris van de archieven van dit bestuur, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, rolde zopas van de persen: een must voor alle historici en heemkundigen die met de bezettingsperiode bezig zijn!
Matrikel, ommeloper, manuaal… Het zijn allemaal termen voor vroegmoderne documenttypes waarop je kan stuiten in onze inventarissen. Worstel je soms met de betekenis ervan? Dan kan je voortaan terecht in de tweetalige thesaurus TEMAS.
