Huizenonderzoek wint almaar aan populariteit, niet alleen bij architectuurhistorici, ook bij wie een sterke band heeft met zijn of haar eigen woning. Wie dit onderzoeksterrein wil verkennen, kan terecht bij het Rijksarchief, dat hierover talloze bronnen bewaart. Opzoekingen in dit soort bronnenmateriaal vergen evenwel een flinke dosis geduld. Hierbij een korte leidraad...
Het Algemeen Rijksarchief bewaart meer dan 150 strekkende meter dossiers over werken die werden uitgevoerd aan gebouwen voor de katholieke eredienst (1830-2002), naast 2,5 meter dossiers die door de Dienst Erediensten van het ministerie van Justitie werden aangelegd over de Israëlische eredienst.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben heel wat vrouwen zich onderscheiden in het Verzet. Denk aan Edith Cavell, Jeanne de Belleville, Marie de Croÿ, Louise Thuliez, Marthe Boël, enz. Het Rijksarchief bewaart belangrijke stukken over het verzetsnetwerk Baucq-Cavell, naast archief van prinses Marie de Croÿ.
De Franse Revolutie hechtte veel belang aan de openbaarheid van de wetgeving. Het officiële drukwerk uit de Franse tijd (1794-1810) dat wordt bewaard in het Rijksarchief te Bergen werd onlangs geïnventariseerd.
In juli 2015 verscheen een nieuw volume van de Bibliografie van de Geschiedenis van België. Dit naslagwerk, sinds 2012 samengesteld door een projectmedewerker in het Algemeen Rijksarchief, bevat een ruime selectie van binnen- en buitenlandse boeken en artikels over de geschiedenis van België, vanaf de prehistorie tot nu.
De personeelsdossiers van de controlediensten die tijdens de Tweede Wereldoorlog actief waren, zijn geïnventariseerd. De administratie richtte deze controlediensten op in het bezette België om d.m.v. fraudebestrijding het economische leven en de voedselbevoorrading te beschermen. De personeelsdossiers (1940-1951), samen ruim 70 strekkende meter archief, hangen een beeld op van de bezettingsadministratie en haar rekruteringspolitiek.
In 2014 publiceerde het Algemeen Rijksarchief een inventaris van 500 processen die voor de Grote Raad voor der Nederlanden te Mechelen werden gevoerd en verband hielden met Namen. De dossiers handelen voornamelijk over privépersonen en plaatselijke heren uit het graafschap Namen. Enkele dossiers hebben betrekking op ridders van het Gulden Vlies en inwoners van Luik en Luxemburg.
Het archief van de Grote Raad voor de Nederlanden te Mechelen bevindt zich al meer dan 150 jaar in de magazijnen van het Algemeen Rijksarchief. Het overgrote deel van het bestand bestaat uit procesdossiers. In deze inventaris worden de eerste 500 nummers uit de provincie Luxemburg beschreven (1589-1782).
Op 27 maart 2015 tekenden de stad Kortrijk en het Rijksarchief een overeenkomst over de bewaargeving van de bijzonder rijke historische handschriftencollecties van de stadsbibliotheek. Het absolute topstuk is de prachtig verluchte kroniek van de Doornikse abt Gilles Li Muisis over de geschiedenis van het graafschap Vlaanderen van 1294 tot 1348. De overbrenging van deze belangrijke aanwinst voor het Rijksarchief te Kortrijk is volop bezig.
In Bergen loopt nog tot eind augustus 2015 de tentoonstelling ‘Ouvrir les murs’. De expo toont aan de hand van onuitgegeven documenten, maquettes en computermodellen hoe Bergen in 150 jaar is getransformeerd van een gesloten stad tot de open stad die ze anno 2015 is. Het Rijksarchief te Bergen is co-organisator.
