Op 22 januari 2019 heeft de Stichting voor Toekomstige Generaties 31 meter archief geschonken aan het Rijksarchief te Namen. De Stichting werd opgericht in 1998 en legt zich toe op de transitie naar een duurzaam ontwikkelingsmodel, één van de grootste maatschappelijke uitdagingen van de 21e eeuw. De Stichting is een pluralistische, onafhankelijke stichting voor openbaar nut en is actief in de drie gewesten van ons land.
Op 18 januari 2019 ging koning Filip naar Eupen om de 100e verjaardag van de aanhechting van de Oostkantons bij België op te luisteren. Ook het Rijksarchief te Eupen tekende present.
Op dinsdag 22 en woensdag 23 januari 2019 wordt in het Rijksarchief te Bergen het colloquium Historiens et chroniqueurs du Hainaut du moyen âge à nos jours georganiseerd (Historici en kroniekschrijvers uit Henegouwen van de middeleeuwen tot heden). Een vijftiental specialisten maken een thematische balans op van de geschiedschrijving in Henegouwen.
De Nederlandse Spoorwegen (NS) beslisten in november 2018 een schadevergoeding te betalen aan de slachtoffers en nabestaanden van de Joden die tijdens WO II door de NS werden gedeporteerd. Wat met de Belgische spoorwegen? Diverse media berichtten dat in België ‘geen onderzoek’ beschikbaar was. Nochtans verscheen in 2007 het door de overheid bij het CegeSoma bestelde onderzoek ‘Gewillig België’. Wetenschappelijk onderzoek en publiek debat: het blijft een moeilijk huwelijk in België. Nico Wouters, hoofd van het CegeSoma, vat de discussie samen.
De Tweede Wereldoorlog is zonder twijfel de katalysator geweest om de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM) te doen aannemen. Het Naziregime en zijn fascistische bondgenoten hadden laten zien dat ook “beschaafde” naties in staat zijn tot gruwelijke misdaden, zelfs tegen hun eigen bevolking, en dat daarom waarborgen moesten worden vastgelegd ter bescherming van burgers, ook tegenover hun eigen regering. De UVRM werd door de Verenigde Naties aangenomen in december 1948 en blies in 2018 dus zeventig kaarsjes uit. Wat is de rol en het belang van archieven in het kader van de UVRM? Daar zoekt Geertje Elaut, wetenschappelijk medewerker van het Rijksarchief, een antwoord op.
De archieven van de gerechtelijke politie bij de parketten van Antwerpen en Gent bevatten niet alleen onderzoeksdossiers in verband met gemeenrecht (moord, doodslag, drugs, enz.). Bepaalde afdelingen binnen de brigades van Antwerpen en Gent hielden ook een uitgebreide documentatie bij over zaken met betrekking tot de openbare veiligheid en de staatsveiligheid: stakingen, betogingen, wapensmokkel, bomaanslagen, collaboratie en repressie, oorlogsmisdaden, diamantsmokkel, terrorisme, …
Eerst en vooral: vanwege het volledige SODA-team zenden we je graag onze beste wensen voor het nieuwe jaar! 2019 is het laatste werkingsjaar voor het SODA-project. Eind 2019 moet het finale rapport op tafel liggen en moeten de krijtlijnen zijn uitgetekend voor het opzetten van een service provider voor de sociale wetenschappen in België. 2019 wordt dan ook een jaar vol uitdagingen, deadlines en kansen voor het SODA-team, in de hoop dat dit leidt tot een duidelijke visie van de Belgische wetgever op het vlak van archivering van gegevens in België. Voor 2019 heeft het team de volgende prioriteiten uitgestippeld ter afronding van het project.
Waardering en selectie van archieven is een thema dat archivarissen nauw aan het hart ligt, in binnen- en buitenland. De Nederlandse Stichting Archiefpublicaties (S@P) publiceerde in 2004 een eerste jaarboek rond verwerving, waardering en selectie van archieven. Dat boek heeft nu een vervolg gekregen, waarin aandacht wordt besteed aan recente ideeën, modellen, strategieën en praktijken van archivarissen en andere informatiedeskundigen. Ook vanuit het Rijksarchief in België werd meegedacht en geschreven. Verplicht voer voor wie zich professioneel (of vrijwillig) met archiefselectie bezighoudt!
De oorkonden van de hertogdommen Brabant en Limburg en van de Landen van Overmaas vormen een belangrijke verzameling binnen het Algemeen Rijksarchief. Het gaat om meer dan 15.000 – hoofdzakelijk perkamenten – oorkonden, waaronder talrijke met zegel, die de jaren 1154 tot 1789 bestrijken. Goed nieuws voor mediëvisten: dankzij twee nieuwe inventarissen is de reeks nu tot het jaar 1500 ontsloten.
In 2018 mocht het Rijksarchief te Gent letterlijk en figuurlijk een pareltje registeren in het aanwinstenregister. Afkomst: de kerkfabriek van de Gentse Heilig Kerstparochie.
