Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

De memoires van Jean Gheerbrant, onderofficier-huzaar

Texte petit  Texte normal  Texte grand
15/06/2021 - Publicaties - Rijksarchief te Luik - Algemeen Rijksarchief

Wat weten we over het dagelijks leven van de soldaten van keizer Napoleon Bonaparte? Over hun angst voor de strijd, hun lijden tijdens de veldtochten, de moeilijkheden die ze dagelijks ondervonden? De integrale transcriptie die de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis heeft gemaakt van het dagboek van de veldtochten van wachtmeester Jean Gheerbrant van het 10e huzarenregiment biedt verheldering.

In 2019 had een van onze archivarissen, Bernard Wilkin, het op de radio over de brieven die tussen 1800 en 1814 werden geschreven  door dienstplichtigen van het Napoleontische leger en die worden bewaard in het Rijksarchief Luik. Een luisteraar herinnerde zich toen dat hij op zolder een veldtochtdagboek had liggen van Jean Gheerbrant, een voorouder van zijn echtgenote en wachtmeester van het 10e regiment huzaren. Hij contacteerde het Rijksarchief en gaf toestemming om dit document met grote historische waarde te reproduceren. 

De jonge Vlaming Jean Gheerbrant verlaat in 1798 zijn geboortedorp nadat hij is opgeroepen voor het leger van de Franse Republiek. Een jaar lang achtervolgt hij Normandische opstandelingen, tot hij er genoeg van heeft. Hij deserteert om dienst te nemen bij het 10e regiment huzaren. Zo trekt hij door Frankrijk, het noorden van Italië en een deel van Spanje, zonder te moeten vechten. Dan volgt een verblijf in het kamp van Boulogne. In september 1805 vertrekt het leger naar Duitsland. Tijdens zijn eerste gevecht, in Wertingen, verovert Gheerbrant een Oostenrijks kanon, waarvoor hij een medaille van de Légion d’honneur krijgt. Vervolgens gaat het richting Ulm en Wenen. Hij wordt ingelijfd als adjudant in Murat, maar vraagt vrij snel om te mogen terugkeren naar zijn regiment. Hij onderscheidt zich bij de verdediging van de stad Vyškov en neemt deel aan de slag bij Austerlitz. Eenmaal de vrede is gesloten, wordt hij ondergebracht in Duitsland. In 1806 breekt opnieuw oorlog uit. In Jena maakt Gheerbrant een Pruisische vlag buit. Hij neemt deel aan verschillende gevechten tot hij in 1808 wordt afgekeurd. Eens terug thuis, zet hij de handel van zijn vader voort. In 1821 wordt hij burgemeester van Wakken (West-Vlaanderen), waar hij in 1871 overlijdt.

Zijn originele memoires werden van generatie op generatie doorgegeven. En zijn nu (eindelijk!) voor elke geïnteresseerde  beschikbaar. De volledige transcriptie van de memoires van de veldtochten van Jean Gheerbrant werd onlangs gepubliceerd door de Koninklijke Commissie voor Geschiedenis.

Het boek

Wilkin R., Wilkin B. en Remy C. (uitgevers), Mémoires des campagnes de Jean Gheerbrant, maréchal des logis-chef au Xe régiment de hussards (1798-1808), Collectie in-8°, C30, Koninklijke Commissie voor Geschiedenis, Brussel, 2021, 259 p., € 25,00. Verkrijgbaar in de betere boekhandel en online.

 

Leestips

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement