Tijdens deze Vrouwenweek (4 - 8 maart 2019) richten we onze spots op ‘vergeten vrouwen’ uit de geschiedenis. Elke dag een nieuw verhaal, met dank aan Joke Verfaillie en Annelies Somers, onze archivarissen in het Rijksarchief te Gent.
1. Elisabeth Van Duyse (1670-1748), “vroede vrouw”
2. Drukkersvrouwen, creatief met mannen én met wetgeving
3. De abdissen van de Roosenbergabdij als luis in de pels van de Gentse bisschoppen
4. Anna van Huerne, leven als een voetnoot in een relaas van rebellie, hoogverraad en politieke intriges
5. De “ongrijpbare” Catharina vande Put, een geestelijke dochter op het slappe koord van de orthodoxie
Geestelijke dochters (ook kwezels genoemd) waren een fenomeen dat vooral in de 17e en 18e eeuw opgang maakte. Het ging om particuliere vrouwen die de wens hadden zich intensief aan het geestelijk leven te wijden, maar zonder zich aan te sluiten bij een kloostergemeenschap. Het feit dat zij zich ergens tussen kerk en wereld in situeerden, maakte hen in de ogen van tijdgenoten ietwat verdacht. Zeker vanuit de Kerk zelf werden dergelijke vrouwen met argusogen gevolgd en werd gepoogd hen zoveel mogelijk onder controle te houden. Catharina van Put of vande Putte, ook “Catharina met de stigmata” genoemd, was zo’n geestelijke dochter. Enkele beeldrijke getuigenissen uit de periode 1697-1699 geven ons een idee van de ophef die ze veroorzaakte met haar bijzondere levenswandel.
Sint-Veerleplaats, centrum Gent, 4 augustus 1584. Ondanks de loodgrijze hemel was een gigantische mensenmassa op de been, die het moment niet wou missen waarop notoir calvinist en politicus Jan van Hembyze het schavot naast de pilaren van het Gravensteen zou beklimmen. Een opvallende afwezige in de verslaggeving rond die fatale vierde augustus, is Hembyzes jonge vrouw Anna. Hoewel ze nauwelijks een voetnoot in de marge van de Grote Geschiedenis krijgt, maakte ze alles van op de eerste rij mee.
De Gentse bisschop Antonius Triest (1577-1657) stond bekend als een spreekwoordelijke kampioen van de katholieke reformatie. Hij was vermaard om zijn vroomheid en zijn streven naar katholiek herstel, in de nasleep van de beeldenstormen en de reformatorische onrust van de 16e eeuw. Eén van de instellingen die in zijn vizier kwam, was de abdij van Roosenberg in Waasmunster, een gemeenschap van reguliere kanunnikessen. Vooral de omgang van de zusters met het slot of de clausuur was hem een doorn in het oog. Dat de abdissen waarmee Triest de confrontatie aanging geen volgzame schapen waren, blijkt uit de correspondentie en overgeleverde processtukken uit die tijd …
Tijdens deze Vrouwenweek richten we onze spots elke dag op ‘vergeten vrouwen’ uit de geschiedenis. Ondernemingszin, liefde voor het geschreven woord en gezonde ambitie: maak kennis met de echtgenotes De Goesin, typevoorbeelden van het fenomeen drukkersvrouwen.
Wie stamboomonderzoek doet en hiervoor doopakten raadpleegt, ziet steeds dezelfde categorieën van betrokken partijen de revue passeren: de pastoor, de boreling, de ouders, de meter en peter. Wie ook wordt vermeld, maar zelden of nooit expliciet wordt genoemd, is de vroedvrouw die de moeder bijstond bij de bevalling. Tijdens deze Vrouwenweek richten we onze spots elke dag op ‘vergeten vrouwen’ uit de geschiedenis. Vroedvrouw Elisabeth Van Duyse uit Vrasene bijt de spits af.
Onze zoekrobot is geüpdatet! Raadpleeg vanaf nu gratis 34,6 miljoen bladzijden met parochieregisters en registers van de burgerlijke stand.
Het Rijksarchief nam op 13 februari 2019 met veel belangstelling kennis van de tekst van het Memorandum 2019-2024 dat de Association des Archivistes francophones de Belgique heeft voorbereid met het oog op de verkiezingen van 26 mei 2019. De tekst is het resultaat van een brede denkoefening en stelt voor de diverse beleidsniveaus (federaal, gemeenschapsniveau, regionaal) acties voor die zouden kunnen ondernomen worden, gestaafd met onderbouwde argumenten.
Recent ontving het Rijksarchief te Brugge een belangrijke aanvulling op het archief van de Brugse socialistische politicus en premier Achille Van Acker (1898-1975). Het gros van zijn persoonlijk archief was al eerder geschonken aan het Rijksarchief, maar zijn befaamde “politieke dagboek” was tot voor kort nog in familiebezit. De notities van Van Acker vormen zonder meer een belangrijke bron voor de naoorlogse geschiedenis van België.
“Ik ben opgeklommen in mijn stamboom tot ca. 1600, en dus tot de oudste parochieregisters. Is het mogelijk om oudere gegevens te vinden, en zo ja: hoe?”
