BERICHT AAN DE BEZOEKERS EN PARTNERS VAN HET CEGESOMA EN HET RIJKSARCHIEF
Vanaf 1 januari 2016 wordt het CegeSoma (onder de nieuwe naam Studiecentrum Oorlog en Maatschappij) geïntegreerd in het Rijksarchief. Het CegeSoma vormt vanaf die datum de vierde Operationele Directie (OD4) van het Rijksarchief.
De opdrachten van OD4 / CegeSoma veranderen niet.
Voor de onderzoeker of de bezoeker van het CegeSoma heeft de integratie voorlopig geen gevolgen. Zowel de leeszaalwerking (het leeszaalreglement, het tarief, de openingsuren) als de online dienstverlening (websites, zoeksystemen) blijven vooralsnog ongewijzigd. Begin 2016 zullen maatregelen worden uitgewerkt en uitgevoerd om de dienstverlening in alle operationele directies van het Rijksarchief te uniformeren. U zal hierover tijdig worden geïnformeerd.
Ook voor de partners van CegeSoma en het Rijksarchief blijft, enkele praktische zaken niet te na gesproken, alles bij het oude.
U kan alle informatie verder op de voet volgen via de gebruikelijke informatiekanalen: nieuwsbrieven, websites en facebook-pagina’s.
Karel Velle, Algemeen Rijksarchivaris
Rudi Van Doorslaer, huidig directeur CegeSoma
18 december 2015
Toen Willy Thiry enkele maanden geleden over de rommelmarkt van Tienen kuierde, viel zijn oog op een reeks oude documenten. Willy, nochtans een doorwinterd genealoog, trouw bezoeker van het Rijksarchief en lid van de heemkundige kring van Geldenaken, besefte eerst niet goed wat hij had ontdekt: parochieregisters van Neerheylissem (vandaag fusiegemeente van Hélécine) uit de 17de en 18de eeuw! In november ll. overhandigde hij de drie parochieregisters aan het Rijksarchief te Louvain-la-Neuve.
Een versierde naaldboom is vandaag een onmisbaar onderdeel in de eindejaarsdecoratie. In 1915 werden in onze streken aan het jaareinde lang niet zoveel kerstbomen opgetuigd... Tijdens de Eerste Wereldoorlog hebben Duitse troepen uit nostalgie geprobeerd om - al was het maar voor één avond - in de bezette zones of aan het front de warme huiselijke kerstsfeer op te roepen. En daar hoorde toen ook al een kerstboom bij, zoals we kunnen zien op de talrijke archieven.
Toen het Verdrag van Versailles begin 1920 in werking trad, verkreeg België het gezag over de arrondissementen Eupen en Malmedy. Generaal Herman Baltia werd Hoge Commissaris en Gouverneur van het gebied. De activiteitenverslagen en memoires van de omstreden Baltia worden bewaard in het archief van de regering van Eupen-Malmedy (1873-1925), zopas geïnventariseerd in het Rijksarchief te Eupen.
In het kader van de alsmaar stijgende vergoedingen van onkosten aan gerechtelijke deskundigen werd vanaf 1920 een Commissie voor Gerechtskosten in Strafzaken opgericht. De archieven van deze Commissie, bewaard in het Algemeen Rijksarchief, zijn nu ontsloten: uiterst interessant bronnenmateriaal voor wie bezig is met de geschiedenis van de gerechtelijke en politionele praktijk.
In 2009 keurde het Rijksarchief een eerste selectielijst OCMW's goed, geldig voor Vlaanderen. De selectielijst werd opgesteld door een VVBAD-werkgroep die sinds 2004 geregeld samenkomt en waarin het hele archiefveld is vertegenwoordigd. De werkgroep voltooide in september 2015 een nieuwe versie van de selectielijst OCMW’s, nu online beschikbaar. In het voorjaar van 2016 zullen de rijksarchieven in Vlaanderen de verantwoordelijken voor de OCMW-archieven uitnodigen voor een infosessie hierover.
Van 2014 tot 2019 wordt de 75ste verjaardag van de Tweede Wereldoorlog herdacht, maar ondanks de groeiende belangstelling heeft België geen museum dat een stand van zaken biedt van WO II-onderzoek en ook een overzicht van archief en documentatie ter zake ontbreekt. Het BRAIN-project BELVIRMUS-WW2 wil deze leemte opvullen door een virtueel museum uit te bouwen over de Tweede Wereldoorlog in België, met in eerste instantie een focus op collaboratie en repressie. Projectmedewerkster Margot Brulard licht de plannen verder toe.
Bekijk het filmpje met Margot
Lees meer over het BELVIRMUS-project
In het Rijksarchief te Brussel wordt meer dan 2 km archief bewaard van honderden notarissen die actief waren in de Brusselse regio tussen de 16de eeuw en ruwweg 1940. Het probleem was echter dat je steeds de naam van de notaris en de datum van de akte moest kennen om iets te kunnen terugvinden over een persoon, een familie, of één van je voorouders. Dankzij de nota’s van Fernand de Jonghe d’Ardoye is daar nu verandering in gekomen.
CARTESIUS heeft op 3 december 2015 een e-Gov Award gewonnen in de categorie gebruiksvriendelijkheid. De e-Gov Awards, een organisatie van Agoria ICT, bekronen overheidsdiensten die beloftevolle e-gov-projecten realiseerden op het gebied van administratieve vereenvoudiging, hulp aan burgers en hulp aan ondernemingen. Ruim drie maanden na de lancering hebben al meer dan 100.000 unieke bezoekers een bezoekje gebracht aan www.cartesius.be.
Zowat 26 strekkende meter kostbaar archief over verschillende Europese koninklijke families kan voortaan worden geraadpleegd in het Algemeen Rijksarchief te Brussel. Het archiefbestand “Vendôme-Nemours”, afkomstig van het huis Orléans, bevat een massa brieven, memoires, dagboeken en onuitgegeven handschriften, foto’s, tekeningen en etsen. Onlangs verscheen de inventaris van dit archief. De meest kostbare stukken zullen binnenkort worden gerestaureerd met steun van het Fonds Baillet Latour.
