100 jaar Eerste Wereldoorlog zorgde de voorbije jaren binnen het Algemeen Rijksarchief voor een boost wat betreft de digitalisering en het online zetten van foto’s, affiches, tekeningen en medailles met betrekking tot de Grote Oorlog. Maar ook op andere iconografische collecties werd intussen ingezet. Ontdek het uiterst gevarieerde nieuwe aanbod van 3.500 beelden!
Geconfronteerd met de dreiging van de Koude Oorlog richtte de Belgische overheid in 1952 een dienst op die belast werd met de voorbereiding van de bescherming van het nationaal patrimonium. Deze dienst moest onder meer plannen van ‘opmerkelijke gebouwen’ verzamelen, in functie van een eventuele heropbouw. Na een lang verblijf in de kelders van de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis werd de verzameling van ruim 2.000 plannen in 2017 overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief, waar ze beschreven en gescand werd. En nu is deze opmerkelijke verzameling ook online raadpleegbaar.
Het Rijksarchief moest in 2019 helaas afscheid nemen van enkele ex-collega’s die bijzonder veel betekend hebben voor de instelling. Een postuum eerbetoon aan Jocelyne Puraye, Chantal Vancoppenolle en Rudi Willockx.
Op 6 december 2019 werd in het Rijksarchief te Leuven het project 'Corvus' gelanceerd. Het project wil een gefundeerd antwoord bieden op de vraag in hoeverre geschiedenis een rol kan spelen in strategische beleidsprocessen en hoe historici en archivarissen hierbij inspiratie, ondersteuning en advies kunnen bieden. De positieve wisselwerking tussen geschiedenis en beleid, tussen verleden en heden, en tussen historici en niet-historici vormt daarbij het centrale uitgangspunt.
Drie vrijwilligers van de Historische Commissie van Grâce-Hollogne hebben drie jaar lang elke maandagochtend afgesproken in het Rijksarchief te Luik om het collectieve geheugen van hun gemeente veilig te stellen. Het resultaat van de arbeid van deze drie musketiers? 55.000 gescande pagina’s van de schepenbanken van de oude gemeenten van Grâce-Hollogne. Een onuitgegeven operatie in het Luikse!
Naar aanleiding van de 60e verjaardag van de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede aan Dominique Pire (1958) organiseert het Rijksarchief te Namen in samenwerking met de universiteit van Namen vanaf 11 december 2019 in BUMP (universitaire bibliotheek Plantijn-Moretus, Namen) een retrospectieve tentoonstelling over pater Pire. In 2018 was de tentoonstelling te zien in het Rijksarchief te Namen.
Op 10 december 2019 werd tijdens een conferentie in de Senaat het nieuwe (dubbel)nummer van het Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis (BTNG) voorgesteld. Maar liefst drie verjaardagen vormen de aanleiding voor dit nummer: 50 jaar BTNG, 50 jaar Studiecentrum Oorlog en Maatschappij (CegeSoma) en 75 jaar bevrijding van België. We moesten dus niet ver zoeken voor het centrale thema van dit nummer: 75 jaar geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in België.
Net zoals de voorbije jaren nam het Rijksarchief in 2019 deel aan diverse Europese initiatieven en evenementen: niet enkel om de Belgische archiefsector te vertegenwoordigen, maar ook om best practices van andere Europese archiefinstellingen mee te nemen in de uitbouw van het Belgisch archiefbeleid en -beheer.
De krant (Vers) l’Avenir, die op 19 november 1918 werd opgericht in Namen, verzamelde de afgelopen decennia een rijk fotoarchief. Om het duurzaam te bewaren en open te stellen voor het publiek heeft de krant dit archief toevertrouwd aan het Rijksarchief te Namen. Met een tentoonstelling in het Rijksarchief te Namen van 6 december 2019 tot 28 februari 2020 zetten het Rijksarchief, L’Avenir en de vzw Archives Photographiques Namuroises deze uitzonderlijke collectie in de kijker. Door de bril van een regionaal dagblad ontdek je de soms vergeten actualiteit uit de provincie Namen: grote evenementen, faits divers, sport, lokale politiek, socio-economisch leven, cultuur, feestelijkheden, …
In 2015 begon Vitus Sproten voor zijn master geschiedenis aan de universiteit van Luik onder leiding van historicus Christoph Brüll onderzoek te doen naar de geschiedenis van de radio in Duitstalig België. In zijn masterverhandeling “Ostbelgien hört Ostbelgien” (Oost-België luistert naar Oost-België) uit 2016 onderzocht hij de rol die de Duitstalige openbare radiozender heeft gespeeld in het debat over de autonomie van de regio (1965-1974). Hij identificeerde de plaats die de overheidszender innam in het politieke en medialandschap en analyseerde de eerste aanspraken op zelfstandigheid die werden geuit door de Duitstalige Belgen. De vereniging voor de promotie van het archief van de Duitstalige Gemeenschap heeft samen met het Rijksarchief de verhandeling van Vitus Sproten gepubliceerd.
