Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Het archief van de Nationale Loterij: 90 jaar geschiedenis van de kansspelen in België

Texte petit  Texte normal  Texte grand
17/05/2022 - Onderzoek - Inventarisatie - Publicaties - Algemeen Rijksarchief

De oorsprong van de Nationale Loterij gaat terug tot mei 1934, toen de Belgische regering de Koloniale Loterij oprichtte. De Nationale Loterij werd eind 1962 boven de doopvont gehouden. In 2019 werd 14 strekkende meter archief overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief. Het archief werd geïnventariseerd en is raadpleegbaar in de leeszaal. Naast stukken over het administratief beheer bevat dit bestand meer dan 1.200 biljetten die door de Loterij werden uitgegeven tussen 1946 en 1990.

In mei 1934 richtte de Belgische regering de Koloniale Loterij op om het begrotingstekort van Congo te verminderen en er sociale en humanitaire werken te financieren. Na de Tweede Wereldoorlog werd de Loterij betrokken bij het Nationaal Hulpfonds voor Slachtoffers en andere organismen. Nadien keerde de Koloniale Loterij terug naar haar hoofdopdracht via het toekennen van subsidies aan het Fonds pour le progrès social des indigènes du Congo. In 1960 werd de Koloniale Loterij omgedoopt tot Afrikaanse Loterij, maar de nieuwe benaming werd niet goed onthaald. Op 10 december 1962 werd ze de Nationale Loterij, onder voogdij van de minister van Financiën. Dit betekende de start van een gigantische groei, die tot op vandaag doorgaat. 

In 1977 werd de Lotto gelanceerd. Met de winsten van de Loterij werden sociale en culturele acties ondersteund. Vanaf 1980 werden nieuwe spelformules op de markt gebracht: Toto, Sweepstake, Presto, Subito, Joker, Duo. Krasbiljetten kregen meer en meer overwicht op de klassieke loterijbriefjes. Op 1 september 1991 werd de Nationale Loterij een autonome instelling van openbaar nut met rechtspersoonlijkheid. Ze mocht vanaf dan haar productgamma uitbreiden. Er kwam een tweede wekelijkse trekking van Lotto en Joker en producten zoals Domino, “21” en Telekwinto. Tegelijkertijd werd heel het handelsnetwerk van de Lotto geleidelijk aan gedigitaliseerd, waardoor de gegevens aanzienlijk makkelijker konden verwerkt worden en het mogelijk werd tot enkele minuten voor de trekking mee te spelen. 

   

   

Het archief

Dankzij het archief van de Nationale Loterij dat in december 2019 werd overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief is het vandaag mogelijk om alle aspecten van de geschiedenis van de Nationale Loterij te bestuderen: het administratief beheer, het beheer van de trekkingen en de uitbetaling van de loten, maar ook de brede communicatiecampagnes die de producten moesten promoten.

De verslagen van de vergaderingen van het Loterijcomité (1934-1982, 1973-1991), van de Raad van Bestuur (1991-1999) en van het Directiecomité (1991-1999) bevatten informatie over het resultaat van de trekkingen, de plaatsen waar die werden georganiseerd, het personeel van de Loterij, de uitgekeerde subsidies, enz.

Het archief bevat eveneens meer dan 1.200 loterijbriefjes die werden uitgegeven tussen 1946 en 1990. De tekeningen en foto’s die erop staan, zijn in menig opzicht interessant, zowel wat de keuze van het beeldmateriaal betreft als de kwaliteit ervan. Dossiers over de trekkingen tenslotte geven uitleg over het verloop ervan en over feestelijkheden die overal te lande werden gehouden bij een trekking.

De inventaris

De Franstalige inventaris van het archief van de Nationale Loterij kan online worden geraadpleegd en gedownload.  

JACQUEMIN Madeleine, Inventaire des archives de la Loterie Nationale (1934-2004), reeks Inventarissen Algemeen Rijksarchief nr. 691, publicatie nr. 6278, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2022. 

Lees meer

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement