Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu
Onderzoeker    >    Gidsen

Gidsen

Kleine letters  Normale letters  Grote letters

Het Rijksarchief maakt diverse archiefgidsen, op papier, in elektronische vorm en online. Hieronder vind je een greep uit de meest recente archiefgidsen. Je vindt alle gidsen ook terug in de webshop.
De papieren versies zijn verkrijgbaar via publicat@arch.be. Sommige gidsen kan je bestellen via Amazon of Bol.com.

Thematische gidsen​

1. Bronnengids Eerste Wereldoorlog

De gids bundelt alle beschikbare informatie over documenten met betrekking tot de Eerste Wereldoorlog in België. Hij is sinds 2010 beschikbaar in papieren formaat.

  • VANDEN BOSCH H., AMARA M. et/en D’HOOGHE V., sous la direction de / onder leiding van TALLIER P.-A., Guide des sources de la Première Guerre Mondiale en Belgique - Archievenoverzicht betreffende de Eerste Wereldoorlog in België, reeks Studies over de Eerste Wereldoorlog n17, publ. nr. 4921, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2010, 1057 p., € 54 voor de papieren versie.

2. De geschiedenis van een huis schrijven: bronnengids voor privévastgoed

Je bent nieuwsgierig naar de geschiedenis van jouw huis of van ander privévastgoed? In september 2016 verscheen een boek van Laurence Druez, werkleidster bij het Rijksarchief Luik, dat onderzoekers die de geschiedenis van een woning willen achterhalen wegwijs maakt in de talloze bronnen die in dit verband worden bewaard, onder meer bij het Rijksarchief.

Het (Franstalige) boek is te koop (€ 20,00) in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in de leeszalen van een van de Rijksarchieven in Wallonië, in het Rijksarchief Brussel, in het Algemeen Rijksarchief 2 - depot Joseph Cuvelier of via publicat@arch.be. Klik hier om de inhoudstafel te bekijken.

  • DRUEZ Laurence, Chaque maison a son histoire, Guide des sources relatives au patrimoine immobilier privé, Les Dossiers de l’IPW nr. 19, Namen, 2016, 232 blz.

3. Bronnengids voor de geschiedenis van de Joden en het Jodendom in België

De bronnen met betrekking tot het Jodendom en de Joodse bevolking in België zijn nagenoeg ontelbaar. Jammer genoeg zijn ze weinig gekend en verspreid over een groot aantal private en publieke (archief)instellingen. De publicatie van een bronnengids over het Jodendom en de Joodse gemeenschap in België, 19de-21ste eeuw, vult deze lacune eindelijk op.

De archiefgids is te koop voor € 49,95 via een e-mail aan publicat@arch.be (€ 8,00 verzendingskosten voor België en € 17,00 per exemplaar voor andere Europese landen).

4. Bronnengids militaire rechtscolleges

Aan de hand van het archief van de militaire rechtscolleges kan je: 

  • Inlichtingen vinden over een familielid dat werd gevonnist door een militaire rechtbank (krijgsraad en krijgsauditoraat)
  • Onderzoek voeren naar de repressie van het incivisme na WO II.

De gids “militaire rechtscolleges” die werd gepubliceerd door het Rijksarchief geeft een duidelijk overzicht van het bestaande bronnenmateriaal. Hij helpt je bij het lokaliseren van het archief waarnaar je op zoek bent en geeft aan wie gecontacteerd moet worden om het te kunnen raadplegen. De gids biedt daarnaast historische info over deze instellingen. De gids is zowel online raadpleegbaar als te koop op papier.

5. Gids van gerechtelijke instellingen en van hun archief dat wordt bewaard bij het Rijksarchief (toestand 1 januari 2011)

Dit werkstuk gaat over archief dat werd gevormd door hoven en rechtbanken, het openbaar ministerie en de voormalige gerechtelijke politie bij de parketten, en dat werd overgebracht naar het Rijksarchief tot 2010 (inbegrepen). De papieren versie kan besteld worden via publicat@arch.be (€ 18,00 + eventuele verzendingskosten).

  • BRUAUX Nicolas, (in samenwerking met) LAYEUX Maëliss, Guide des institutions judiciaires et de leurs archives conservées aux Archives de l’État (au 1er janvier 2011) : VOLUME I, Cours et Tribunaux, Police judiciaire, reeks Justice & Society 5, publ. 5087, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2012, € 18,00 (+ eventuele verzendingskosten).

6. Bronnengids voor overheidsinstellingen van het prinsdom Luik

In de 10de eeuw vormde het bisdom Luik – één van de belangrijkste bisdommen binnen het Heilig Roomse Rijk der Duitse natie – de basis voor het prinsdom Luik. Het gekartelde grondgebied was weliswaar bijna een enclave binnen de Spaanse en later Oostenrijkse Nederlanden, maar het land van Luik bleef onafhankelijk tot de annexatie bij Frankrijk aan het eind van de 18de eeuw. Met de gids voor de overheidsinstellingen van het prinsdom Luik (980-1794), die zowel op papier als elektronisch beschikbaar is, krijg je hier een klare kijk op.

  • DUBOIS Sébastien, DEMOULIN Bruno en KUPPER Jean-Louis (onder leiding van), Les institutions publiques de la principauté de Liège (980-1794), reeks Studia 133, publ. nr 5100, € 50,00  (+ eventuele verzendingskosten).

7. Archiefgids voor de Luikse staalindustrie

Deze meer dan 300 pagina’s tellende gids over de archieven van de Luikse staalbedrijven wil onderzoekers helpen sneller de relevante archieven over de Luikse staalnijverheid te identificeren en zo de zoektijd te verkorten. De gids vermeldt archieven uit de periode 1799–2005, bewaard in publieke of private archiefinstellingen en toegankelijk voor onderzoekers. Het boek is te koop in papieren versie bij het Rijksarchief Luik, via publicat@arch.be en via Amazon.

  • DELVAUX Anne-Catherine, Guide des archives de la sidérurgie liégeoise, série Guides 78, publ. nr 5114, Brussel, 2012, 329 blz., € 17,00 (+ eventuele verzendingskosten).

8. Grensoverschrijdende gids Frankrijk - België

Het gemeenschappelijk verleden van België en Frankrijk is nog weinig gekend. Deze gids, die online beschikbaar is, inventariseert overheids- en privéarchief dat hierover wordt bewaard in het Algemeen Rijksarchief. Je komt meer te weten over dit project door de inleiding van de gids te lezen. Het werk is op papier voor € 20,00 te koop via publicat@arch.be (+ verzendingskosten).

9. Intercommunales in België

Deze gids, online raadpleegbaar, geeft een lijst van alle intercommunales die vandaag bestaan of die in het verleden bestaan hebben, met telkens een verklarende notitie in pdf (voorbeeld: Abattoir Intercommunal du Bassin de Charleroi). De papieren versie is te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief in Brussel.

10. Regionale en plaatselijke overheidsinstellingen in Henegouwen en Doornik tijdens het ancien régime

Dit repertorium van de overheidsinstellingen van het graafschap Henegouwen en het baljuwschap Doornik biedt ankerpunten voor een goed begrip van het bestuurlijk raderwerk van deze voormalige provincies van de Nederlanden, tot hun opheffing aan het eind van de 18de eeuw. Het is een onmisbare tool om de bochtige organisatie van de instellingen uit het ancien régime in Henegouwen en Doornik te kunnen begrijpen. De onderzoeker verwerft via deze gids ook meer inzicht in de omvang van de bestanden en collecties die worden bewaard in het Rijksarchief Doornik.  

  • MARIAGE F. (coörd.), o.l.v.  DESMELE B. en CAUCHIES J.-M., Les institutions publiques régionales et locales en Hainaut et Tournai-Tournaisis sous l'Ancien Régime, reeks Studia 119, publ. nr. 4803, Algemeen Rijksarchief, 2009, 571 blz., € 23,00 (+ eventuele verzendingskosten).

11. Latijnse scholen

De Latijnse scholen hebben in de vroegmoderne tijd een belangrijke rol gespeeld in de educatieve middens van de zuidelijke Nederlanden. Deze gids, beschikbaar op papier via publicat@arch.be of online, geeft een overzicht van de Latijnse scholen en hun archieven.   

  • VANHOUTTE Jürgen, VAN DER EYCKEN Johan en PUT Eddy, D'HOKER Mark (red.), Latijnse scholen in de Zuidelijke Nederlanden (16de-18de eeuw), Repertorium en archiefgids, Vlaanderen en Brussel, reeks Studia nr.116, publ. 4587, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2007, € 25,00 (+ eventuele verzendingskosten).

12. Bronnengids voor de geschiedenis van de kolonisatie

De publicatie van de “Guide des sources de l’histoire de la colonisation” betekent een grote stap vooruit in de identificatie van archief over Congo-Vrijstaat, Belgisch Congo en Rwanda-Urundi. De gids met meer dan 1.500 steekkaarten op 2.300 bladzijden maakt het mogelijk te weten wie wat bewaart op het grondgebied van België. Hij is het resultaat van een nauwe samenwerking tussen het Rijksarchief en het AfricaMuseum. Heel het werk kan gratis online worden geraadpleegd dankzij financiering door Belspo en de universitaire Stichting. De papieren versie is voor € 65,00 te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief. Je kan de gids bestellen via publicat@arch.be (+ verzendingskosten).

  • Pierre-Alain Tallier, Marie Van Eeckenrode en Patricia Van Schuylenbergh (dir.), Belgique, Congo, Rwanda et Burundi. Guide des sources de l’histoire de la colonisation (19e-20e siècle). Vers un patrimoine mieux partagé !, 2 delen, Onderzoek en notities door et L.Ceûppens, L. d’Ursel, S. Dehaeck, S.Hocq, P. Van Schuylenbergh, T. Morren, L. Angel Bernardo y Garcia, M. Van Eeckenrode, D. Lauwers, P-A. Tallier, B. Piret et alii, Turnhout, Brepols, 2021, 2294 blz.

13. Was opa een nazi? Bronnengids over de repressie van de collaboratie

Sinds september 2017 is er een gids die al het archief inventariseert dat nuttig kan zijn voor het bestuderen van de collaboratie (1944-1960), met details over de informatie die erin vervat zit en een leidraad voor een optimaal gebruik ervan. De gids is een initiatief van het Rijksarchief/CegeSoma, de ULB en de UGent.  

  • AERTS Koen, LUYTEN Dirk, WILLEMS Bart & DROSSENS Paul, was opa een nazi? Sporen naar het oorlogsverleden, Lannoo, 2017, € 25,99, ISBN : 9789401441742.µ
  • Lees meer

Archievenoverzichten

Het Rijksarchief bewaart meer dan 400 km archief in 20 vestigingen in België. Alle archievenoverzichten staan in de webshop. Hieronder vind je informatie over de meest recente publicaties.  

1. Archievenoverzicht Rijksarchief Luik

De papieren versie uit 2012 (publicatie nr. 5152) kan worden geraadpleegd in de leeszaal van het Rijksarchief Luik. Ze is ook te koop bij het Rijksarchief Luik, in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief of via publicat@arch.be aan een kostprijs van € 52,00 (+ eventuele verzendingskosten).

2. Archievenoverzicht Rijksarchief Louvain-la-Neuve

Om een overzicht te bieden van de talrijke bronnen die worden bewaard in onze vestiging in Louvain-la-Neuve heeft het Rijksarchief in 2009 een archievenoverzicht gepubliceerd dat verkrijgbaar is op papier (twee delen, in totaal 833 bladzijden).

  • GODINAS Julie en HENIN Catherine, (dir.) DE MOREAU DE GERBEHAYE Claude, Archives de l’État à Louvain-la-Neuve. Guide des fonds et collections (édition 2008), reeks Gidsen 71, publicatie nr. 4758, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2009, 2 vol., 833 blz., € 30,00 (+ eventuele verzendingskosten).

3. Archievenoverzicht (voormalig) Rijksarchief Saint-Hubert

  • SCHOLTES Thierry, Archives de l'État à Saint-Hubert : Guide des fonds et collections (édition 2007), reeks Gidsen 65, publicatie nr. 4636, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2008.

4. Archievenoverzicht Rijksarchief Bergen

  • HONNORÉ Laurent, Guide des fonds et collections des Archives de l'État à Mons, série Guides 61, publicatie nr. 4546, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2006.

5. Archievenoverzicht Rijksarchief Namen

  • BODART Emmanuel, Guide des fonds et collections des Archives de l'État à Namur, reeks Gidsen 60, publicatie nr 4311, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2004.

6. Archievenoverzicht Rijksarchief Eupen

  • MINKE A., Die Bestände des Staatsarchivs in Eupen. Allgemeine Übersicht (Gerichtsbezirk Eupen). 2. erweiterte und verbesserte Auflage, reeks Gidsen 48, publicatie nr. 3128, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2000.

7. Bronnengids Rijksarchief Antwerpen-Beveren

8. Bronnengids Rijksarchief Gent

De bronnengids voor het Rijksarchief Gent kan gratis online worden geraadpleegd.

9. Bronnengids Rijksarchief Hasselt

  • VAN DER EYCKEN Johan, Overzichten van de archieven en verzamelingen van het Rijksarchief te Hasselt : I, Archieven van overheidsinstellingen vanaf 1795 (tot 2009), reeks Gidsen 74, publicatie nr. 4894, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2010, € 15,00 (+ eventuele verzendingskosten).
  • VAN DER EYCKEN Johan, Overzichten van de archieven en verzamelingen van het Rijksarchief te Hasselt : II, Archieven van overheidsinstellingen tot 1795, reeks Gidsen 81, publicatie nr. 5264, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2013, € 30,00 (+ eventuele verzendingskosten).

Update pagina: 8 juli 2025

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement