In oktober 2024 werd een groot deel van de archieven van André Cools in bewaring gegeven bij het Rijksarchief Luik. Ze getuigen van zijn politieke carrière en zijn inzet voor de ontwikkeling van het Waalse Gewest gedurende meer dan 40 jaar. Het inventarisatieproces zal binnenkort van start gaan.
André Cools, een politicus met een bijzonder levenslot, werd op 1 augustus 1927 geboren in Flémalle-Haute. Zijn vader Marcel was lid van de Belgische Werkliedenpartij. Tijdens WO II werd vader Cools aangehouden en gedeporteerd naar Mauthausen, waar hij op 15 augustus 1942 overleed. André was op dat moment 16 jaar oud.
André ging in 1945 in de politiek. Hij was actief bij de Commissie voor Openbare Onderstand van Flémalle-Haute. Achtereenvolgens werd hij volksvertegenwoordiger (1958), minister van Begroting in de regering Eyskens, vicepremier (1969), en in 1971 minister van Economische Zaken. Vanaf 1965 was hij ook burgemeester van Flémalle.
André Cools volgde Edmond Leburton op als voorzitter van de Belgische socialistische partij (PSB) (1978-1981). In de jaren 1980 werkte hij mee aan de regionalisering, maar hij moest aanvaarden dat de socialistische partij werd opgesplitst in een Vlaamse en een Waalse vleugel.
Van 1981 tot 1985 was hij voorzitter en tot 1990 vicevoorzitter van de Waalse Gewestraad. Daarna trok hij zich terug uit de eerstelijnspolitiek. Hij bleef actief in het beleid voor de economische ontwikkeling van zijn regio en bleef een invloedrijke personaliteit, o.a. als voorzitter van de Société Mutuelle des Administrations Publiques en van de Société de développement de l'aéroport de Liège.
Op 18 juli 1991 werd André Cools vermoord. Zijn vriendin Marie-Hélène Joiret was zwaar gekwetst. Na een lang onderzoek slaagde Justitie er niet in de opdrachtgevers van het misdrijf te veroordelen. Het bleef bij de veroordeling van een aantal van de klaarblijkelijke uitvoerders.
Zijn zoon Marcel Cools heeft een groot deel van het archief van zijn vader in bewaring gegeven bij het Rijksarchief Luik. De documenten getuigen van de politieke loopbaan van André Cools en van zijn inzet voor de ontwikkeling van Wallonië over een periode van meer dan 40 jaar. De bewaargevingsovereenkomst werd op 9 oktober 2024 ondertekend door Marcel Cools en algemeen rijksarchivaris Xavier Jacques-Jourion. Het archief is eigendom van het Instituut André Cools en bevond zich op de zolder van het schepenkabinet voor jeugd, sport en vrije tijd van de gemeente Flémalle. Marcel Cools, ereadvocaat in Luik, heeft ook zijn eigen archief over het onderzoek naar de moord op zijn vader overgedragen. Nog in oktober 2024 wordt gestart met de inventarisering.
Cf. Encyclopédie du Mouvement wallon, Parlementaires et ministres de la Wallonie (1974-2009), t. IV, Namen, Institut Destrée, 2010, p. 119-123.
