Op vrijdag 13 en zaterdag 14 november 2015 organiseren het Rijksarchief te Eupen, de werkgroep Belgisch-Deutsche Grenzgeschichte en het Stadsarchief van Aken alweer de derde editie van de studiedag over de hedendaagse Oost-Belgische geschiedenis, met als thema dit jaar de wederopbouw in het Belgisch-Duitse grensgebied na de Tweede Wereldoorlog (Der Wiederaufbau nach dem Zweiten Weltkrieg im belgisch-deutschen Grenzland). Het onderwijs- en onderzoekdepartement “Economische, sociale en technologische geschiedenis” van de Rheinisch-Westfälische Technische Hochschule (RWTH) te Aken, de Universiteit van Luik en het Centrum voor regionale geschiedenis van de Duitstalige Gemeenschap van België zijn partners van het evenement. Plaats van afspraak is het Stadsarchief van Aken (gebouw ‘Nadelfabrik’).
De Tweede Wereldoorlog had rampzalige gevolgen voor de Belgisch-Duitse grensregio. Niet alleen moest aan beide zijden van de grens een materiële wederopbouw worden georganiseerd, er moest ook worden gezocht naar een nieuw vreedzaam samenleven. Hoe werd dit alles aangepakt aan zowel Belgische als Duitse kant? Welke problemen stelde de wederopbouw? Welke aspecten van de samenleving konden worden voortgezet en waar moest van nul herbegonnen worden? In hoeverre hadden de naoorlogse ellende en tekorten een invloed op het leven in de grensstreek? Al deze vragen komen vanuit Belgisch-Duits perspectief aan bod tijdens het tweedaagse colloquium.
Op vrijdagavond leidt de film “Sündige Grenze” (1951) een van de centrale thema’s in van de naoorlogse geschiedenis van de grensregio: smokkel. Op zaterdag volgen een aantal wetenschappelijke lezingen met recente onderzoeksresultaten i.v.m. de materiële (infrastructuur en bouwkunde) wederopbouw en de politieke en economische betrekkingen aan beide zijden van de grens. De studiedag wordt afgesloten met een panelgesprek waar deskundigen en tijdsgetuigen het zullen hebben over de naoorlogse smokkel in de grensregio.
LET OP! Het aantal plaatsen is beperkt. U kan zich telefonisch (+49(0)241-432-4978) of per e-mail (stadtarchiv@mail.aachen.de) inschrijven bij het secretariaat van het Stadsarchief van Aken. Enkel na bevestiging van de inschrijving is deelname mogelijk.
PROGRAMMA
13 november 2015
19.00u: Vertoning van de film “Sündige Grenze” uit 1951, met een wetenschappelijke inleiding door dr. Christoph BRÜLL, Universiteit Luik
14 november 2015
vanaf 9.30u: Ontvangst
10.00-10.20u: Welkomstwoord door
- het Stadsarchief/deCultuurdienst van de stad Aken
- Els HERREBOUT, Rijksarchief te Eupen
- Paul Thomes, WISOTECH RWTH
10.20-10.30u: Het herstel van de Belgisch-Duitse betrekkingen na Wereldoorlog II,
dr. Christoph BRÜLL, Universiteit Luik
10.30-11.00u: De materiële wederopbouw in het zuiden van de Duitstalige regio’s van België
Els HERREBOUT, Rijksarchief te Eupen
11.00-11.30u: Stedenbouwkundige projecten voor de wederopbouw van Aken
Florian WÖLTERING en Sarah GATZLIK, RWTH Aken
11.30-12.00u: De architectonische wederopbouw van Aken na 1944/45
Jan RICHARZ, RWTH Aken
12.00-13.30u: Middagpauze
13.30-13.40u: De Belgisch-Duitse economische betrekkingen na Wereldoorlog II
dr. Peter QUADFLIEG, Hessisches Staatsarchiv Marburg
13.40-14.10u: Smokkel aan de Belgisch-Duitse grens tijdens de Tweede Wereldoorlog
Juliano d’Assis Mendonca, Universiteit Keulen
14.10-14.40u: De “intellectuele wederopbouw” in de Oostkantons na 1945. Een overzicht
dr. Carlo LEJEUNE, Centrum voor regionale geschiedenis van de Duitstalige Gemeenschap in België
14.40-15.00u: Koffiepauze
15.00-16.00u: Rondetafelgesprek over het onderwerp “Smokkel in het grensgebied”
Panelleden:
- Mevr. Gabriele QUADFLIEG, dochter van een grenswachter uit Herzogenrath
- Jacqueline HUPPERTZ, vertegenwoordigster van de burgemeester van Mützenich
- Tijdsgetuigen
- dr. Thomas MÜLLER, Douanemuseum ‘Friedrich’
- dr. Holger DUX, Volksuniversiteit Aken