Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

De wederwaardigheden van een alleenstaande moeder in 1700

Texte petit  Texte normal  Texte grand
06/04/2021 - Inventarisatie - Rijksarchief te Bergen

Archief legt soms opmerkelijke verhalen bloot. Marie Meurchin, geboren in het Luikse, was vertrokken naar het bos van Maubeuge (Frankrijk) om er koeien te gaan hoeden. Ze ontmoet er een zekere Henry… Negen maanden later bevalt ze bij toeval in Zinnik. Door twee archiefbronnen die worden bewaard in het Rijksarchief te Bergen te vergelijken, kon het hele verhaal worden gereconstrueerd. Het parochieregister met de geboortes bevestigt namelijk informatie uit de diensten van het baljuwschap Zinnik. De inventaris van het archief van de weldadigheidsinstellingen van Zinnik tijdens het ancien régime (met daarin het document van het baljuwschap) zal binnenkort gepubliceerd worden.

In april 1700 krijgt baljuw Louis Duquesnoy het bericht dat een vreemdelinge, die zegt de vrouw van een soldaat te zijn, bevallen is bij Vincent Ravert, cijnsheer van een wijk van Zinnik, en hij gaat ter plaatse met zijn griffier. De vreemdelinge wordt ondervraagd en onder ede verklaart ze “Marie Meurchin (of Moircheu, Mourhen) te heten, een meisje afkomstig van Estres, in het Luikse, dochter van Jecque en Margueritte Latteau”. Ze vertelt dat ze enkele jaren geleden haar geboorteplaats heeft verlaten en verblijft in de buurt van Maubeuge, meer bepaald in het dorpje Élesmes, waar ze koeienhoedster is voor Laurent Dauge.“

Tijdens het hoeden van haar koeien in het bos van Maubeuge had ze meerdere contacten en intieme momenten met een zekere Henry… geboren in Marpin, koeienhoeder voor Louis Joseph, cijnsheer en burgemeester van Lesmes, en met wie ze zo familiair omging dat hij haar meerdere malen ‘vleselijk bekende’ omstreeks het Sint-Jansfeest en aan het begin van de maand juli zodat ze door zijn toedoen zwanger werd en op 29 maart beviel van een jongen in het huis van genoemde Ravert in Zinnik, die haar uit liefdadigheid had opgenomen en peetvader werd van het kind, terwijl Marie Jeanne Bouilart (of Bouliart) meter werd. Genoemde Moirchein verklaart dat tijdens dezelfde maand en in het voornoemde bos een soldaat van het garnizoen van Maubeuge haar eveneens ‘vleselijk bekende’ maar ze bevestigt dat het door toedoen van voornoemde Henry is dat ze zwanger werd. Ze verklaart eveneens dat ze enkele maanden geleden het huis heeft verlaten van Laurent Dauge, cijnsmeester in Lesmes, en dat ze naar Brussel vertrok op zoek naar haar zus, “waarvan men haar vertelde dat ze overleden was”. In Brussel heeft ze een aantal vrouwen ontmoet die haar hebben aangeraden “te verklaren de vrouw te zijn van een soldaat en dat ze haar man ging opzoeken om moeilijkheden te voorkomen bij de doop van haar kind, dat ze er nooit aan gedacht heeft hem te kort te doen, dat ze ook de stad Zinnik geenszins wou opzadelen met de kosten voor haar kind, maar dat het enige wat ze wenst is dat ze kan terugkeren met het kind om het naar beste vermogen op te voeden, waarbij ze nog wijst op haar armoede. Nagelezen en getekend met een merkteken, aangezien ze niet kan schrijven”.

De baljuw en zijn griffier zijn tevreden; de bevalling gebeurde bij toeval in Zinnik, het betreft geen vondeling en hij is dus niet ten laste van de stad. Het advies van het Hof van Bergen verduidelijkt dat de administratie de vrouw kan verplichten met het kind naar haar woonplaats terug te keren en haar daartoe te laten escorteren door een van de sergeanten…

Het geboorteregister geeft blijk van twijfel over de identiteit van de vader: een eerste akte, die geschrapt werd, vermeldt de doop uit noodwendigheid van Vinchant, zoon van Henry, soldaat in het regiment van heer Binche, gevolgd door een tweede akte van 29 maart 1700: « werd uit noodzaak gedoopt: Vinchant , zoon van Marie Meurchut (?) aangezien het een onwettig kind betreft en de moeder hier bevallen is tijdens haar doorreis; peter is Vinchant Raverne (wellicht moest er staan ‘Ravert’, de persoon die de jonge moeder had opgevangen), meter Anne Marie Bouliart”.

 

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement