Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Parochiearchief: bedreigd erfgoed

Texte petit  Texte normal  Texte grand
07/12/2018 - Archiefbeheer - Evenementen - Rijksarchief te Doornik - Rijksarchief te Bergen

Vrijwaring van parochiearchief is voor het Rijksarchief een belangrijke prioriteit. In Henegouwen werkt het Rijksarchief al vele jaren samen met de afdeling ‘Archief en historisch onderzoek’ van de Diocesane Dienst voor Kunst, Cultuur en Geloof. Op zaterdag 15 december 2018 om 14u wordt in het Rijksarchief te Doornik een samenkomst georganiseerd van de verantwoordelijken van de kerkfabrieken van het bisdom. In januari 2019 volgen bezoeken aan de parochies.  

De deelnemers krijgen op 15 december 2018 in het Rijksarchief te Doornik uitleg over de initiatieven die momenteel in ons land worden genomen i.v.m. parochiearchieven, met focus op het bisdom Doornik. De nadruk zal liggen op de bekommernissen van het Rijksarchief en de samenwerkingsverbanden die de instelling wil opzetten. Het Rijksarchief zet ook de doelstellingen en principes van een correct archiefbeheer nog eens op een rijtje. Tenslotte zullen de deelnemers tijdens een rondleiding door de archieflokalen (die normaal niet voor het publiek toegankelijk zijn)  concreet kunnen zien hoe het Rijksarchief zijn archief bewaart.

Op 10 november 2018 ging in het Rijksarchief te Bergen reeds een gelijkaardige meeting door, waarop een veertigtal personen aanwezig was.

Een rijke bron voor geschiedkundig onderzoek  

Parochiearchief heeft niet alleen bestuurlijke en juridische waarde, maar vormt ook een rijke bron voor geschiedkundig onderzoek waarmee licht kan worden geworpen op belangrijke aspecten van het verleden van onze contreien. Het geeft meer bepaald een inkijk in de mentaliteitsgeschiedenis, het geloof en de religieuze parktijken, de kunstgeschiedenis en de bouwkunde, socio-economische ontwikkelingen, enz.   
Parochiearchief bestaat uit documenten van zeer diverse archiefvormers :

  • Documenten van de kerkfabriek: deze gaan meestal over de organisatie ervan (registers met besluiten van de raad van de kerkfabriek),  het bestuur, het personeel dat wordt betaald door de kerkfabriek, het patrimonium (beheer van goederen en gelden, o.a. de stichtingen waarmee de kerkfabrieken de erediensten doen houden), financieel beheer (begrotingen en rekeningen).
  • Archief rond de pastorale werking en de eredienst. In deze categorie zitten ook de registers  met de kanselredes (weekstaten) en de parochieregisters.
  • Archief van instellingen en verenigingen die activiteiten uitoefenen die te maken hebben met de parochie.
  • Persoonlijk archief van de pastoor en de kapelaan.
  • Archief van instellingen die geen link hebben met de parochie, dat desondanks samen met  het parochiearchief werd bewaard, zoals documenten van de plaatselijke gemeenschap, instellingen van heerlijkheden, armentafels.  

Bedreigd archief

Nu het parochiale landschap volop in beweging is, wordt het archief van parochies en kerkfabrieken in zijn voortbestaan bedreigd, vooral omdat er minder bedienaars van de eredienst zijn en de pastorieën worden verlaten.

In een aantal gevallen laten de bewaaromstandigheden te wensen over, werd archief ongecontroleerd vernietigd of is het moeilijk toegankelijk. Bovendien zijn de lekenverantwoordelijken die instaan voor het archief in de meeste gevallen vrijwilligers van goede wil, die echter niet altijd vertrouwd zijn met de soms complexe problematiek van archiefbeheer: hoe moet archief geordend worden, hoe moet het correct worden bewaard, hoe moet het beschikbaar worden gesteld voor onderzoek, enz.?

Leestips

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement